پژوهشى درباره تفسیر عرفانى امام صادق (ع)

نویسنده

  • سید محمد حسین مبلّغ
چکیده مقاله:

نقد و بررسى تفسیر «حقایق التفسیر» از حیث سندى و محتوایى و صحت و سقم انتساب آن به امام صادق (ع) است. این تفسیر پس از تألیف توسط ابو عبدالرحمن سلّمى براى نخستین بار توسط پژوهشگر فرانسوى لویى ماسینیون در نیمه اوّل قرن بیستم شناسایى گردید. پس از ماسینیون، پل نویا، محقق فرانسوى در 1968 کتاب را تصحیح و منتشر کرد. از تفسیر حاضر تاکنون هیچگونه سندى، در دست نیست، نه سلّمى براى آن سندى ذکر کرده است و نه احتمالات محققان فرانسوى در مورد سند تفسیر، پذیرفتنى است. هرچند در متن تفسیر، روایت‌هایى وجود دارد که از نگاه ساختار و اسلوب مى‌توانند صحیح باشند. از سوى دیگر، روایت‌هایى که دلالت بر فضیلت رسول اکرم کنند، در متن تفسیر وجود دارد، ولى روایتى که از فضایل اهل بیت و ائمه (ع) سخن گوید، به هیچ عنوان در تفسیر وجود ندارد. نیز روایت‌هاى کلامى همساز با جبر و روایت‌هاى فقهى و اعتقادى ناسازگار با تفکر شیعه در آن وجود دارد، ولى این روایت‌ها اندک هستند و از نظر محتوایى و ساختارى، ساختگى بودن آنها به طور کامل مشخص است. نگارنده بر این باور است که امکان صدور این مجموعه تفسیرى از امام صادق (ع) دور به نظر نمى‌رسد و در عین حال ، آثار جعل و تحریف - افزودن روایت‌هاى خلاف مذهب عدلیه و امامیه و حذف روایت‌هاى فضایل اهل‌بیت - در آن به خوبى نمایان است. احتمال مى‌رود که این جعل‌ها توسط شخص سلّمى، انجام شده باشد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

پژوهشی درباره تفسیر عرفانی امام صادق (ع)

نقد و بررسی تفسیر «حقایق التفسیر» از حیث سندی و محتوایی و صحت و سقم انتساب آن به امام صادق (ع) است. این تفسیر پس از تألیف توسط ابو عبدالرحمن سلّمی برای نخستین بار توسط پژوهشگر فرانسوی لویی ماسینیون در نیمه اوّل قرن بیستم شناسایی گردید. پس از ماسینیون، پل نویا، محقق فرانسوی در 1968 کتاب را تصحیح و منتشر کرد. از تفسیر حاضر تاکنون هیچگونه سندی، در دست نیست، نه سلّمی برای آن سندی ذکر کرده است و نه احت...

متن کامل

امام صادق(ع) و تأویل و تفسیر عرفانی قرآن

This paper reports an investigation on Imam Sadeq’s (P.B.U.H) interpretations. It is part of Imam’s interpretive speeches cited in Abdol-Rahman Solami’s Haghayegh-al – Tafsir and also compiled by Paul Noya. The paper first mentions Imam’s relation to Sufism. It them discusses his interpretive works reported in the literature and shows many of them to be valid and acceptable.

متن کامل

اشکهای امام صادق (ع)

اشکهای امام صادق (ع)     حجت الاسلام محمد سروش محلاتی 1   1- استاد حوزه علمیه قم و عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه     خلاصه   طبق روایت معتبری در کافی، امام صادق (ع) ناراحتی و اندوه خود را با یکی از یاران نزدیک خویش مطرح می‌نماید. اندوه ایشان در مورد عدم اجرای حق در حکومت است، چرا که حرمتهای الهی همه شکسته‌اند و این قلب امام را به درد آورده است. ایشان با نقل نامه‌ای از امام علی (ع) که در...

متن کامل

اشکهای امام صادق (ع)

اشکهای امام صادق (ع)     حجت الاسلام محمد سروش محلاتی 1   1- استاد حوزه علمیه قم و عضو هیأت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه     خلاصه   طبق روایت معتبری در کافی، امام صادق (ع) ناراحتی و اندوه خود را با یکی از یاران نزدیک خویش مطرح می نماید. اندوه ایشان در مورد عدم اجرای حق در حکومت است، چرا که حرمتهای الهی همه شکسته اند و این قلب امام را به درد آورده است. ایشان با نقل نامه ای از امام علی (ع) که در...

متن کامل

امام صادق(ع) و حکمت الهی

هدف از نگارش این مقاله، توجّه دادن به نقش مهم و تعیین‌کننده تعالیم گرانبهای پیشوایان شیعه در پیدایش و گسترش علوم عقلی، اعمّ از حکمت الهی و کلام اسلامی از رهگذر مطالعه در احادیث حکمی حضرت امام صادق(ع) و شرح آنهاست؛ احادیثی که با روش عقلی و استدلالی درباره کلّیّات جهان هستی و آغاز و انجام آن و توحید ذات خداوند و معرفت اسمای حُسنا و صفات عُلیای او به دقیق‌ترین وجه بحث می‌کند و پایه آنها بر ابحاث عامّه حک...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 2  شماره 5-6

صفحات  282- 311

تاریخ انتشار 1996-07-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023